Het visgraatdiagram
Ishikawa
Mijn jongste zoon was altijd bezig met wat de natuur hem bood. Zo had hij op een dag een aantal baarsjes gevangen in de beek achter ons huis en in een grote zinken teil ondergebracht.
Niet alleen mijn zoon houdt van vissen vangen, maar ook Caesar, onze kat. Caesar ging naast de teil zitten en keek schijnbaar ongeïnteresseerd de wereld in, met af en toe een schuine blik op de levende inhoud van de teil. Tot, pats, een graai in het water en, hebbes, een vis in zijn klauw. Aandachtig werd de buit opgesmuld. En weer op jacht, totdat de teil geen vis meer bevatte. Caesar liet niets meer over van zijn buit, nog geen visgraat…
Over visgraat gesproken: de visgraat was een inspiratiebron voor Kaoru Ishikawa, destijds werkzaam bij Kawasaki Heavy Industries in Japan. Hij zag dat mensen in de fabriek niet goed konden omgaan met het grote aantal factoren dat (mogelijk) van invloed was op een proces. Om dit makkelijker en overzichtelijker te maken, bedacht hij een eenvoudig grafisch hulpmiddel om potentiële oorzaken van een probleem of een effect duidelijk weer te geven. Dit hulpmiddel, het visgraatdiagram ofwel Ishikawa in Lean-terminologie, wordt nu veel gebruikt en zeker ook in de zorg.
Ik heb eerder een blog (Waarom waarom belangrijk is) geschreven over de ‘5 keer waaromvragen’. In dat blog gaf ik aan dat je, door 5 keer de waaromvraag te stellen, uikomt op het diepst liggende probleem. De 5 keer waaromvragen kunnen je dus helpen bij de analyse van je probleem.
Bij complexe problemen gebruik ik die vragen ook, maar dan in samenhang met een andere methodiek, zoals het visgraatdiagram ofwel Ishikawa. De grote kracht van het Ishikawa-diagram is dat je hiermee makkelijk kunt focussen op verschillende categorieën oorzaken. Het helpt om naar oorzaken in plaats van symptomen te kijken.
Uitleg Ishikawa
Ik leg deze Ishikawa-methodiek in het kort uit aan de hand van dit zelf getekende plaatje: 
Tip: ga je dit voor jezelf uitvoeren, gebruik dan pen en papier, daarmee visualiseer je de problemen en het laat de ideeën stromen.
- Teken de visgraat, als hierboven;
- Zet het effect/probleem bij de kop van de vis (bijvoorbeeld: veel valincidenten);
- Benoem de categorieën van mogelijke oorzaken, zoals mensen, materialen enz. Andere categorieën dan in het plaatje zijn ook mogelijk, denk bijvoorbeeld aan communicatie. Maar gebruik niet meer dan 5 of 6 categorieën.
- Zet de factoren die het probleem mogelijk maken naast de bijbehorende graat. Bijvoorbeeld: ‘kapotte tillift’ bij ‘apparaten’ en ‘cliënten weigeren hulp’ bij ‘mensen;
- Haal de hoofdoorzaken uit je diagram;
- Stel dat je als hoofdoorzaak ‘kapotte tillift’ hebt gekozen, zoom daar dan op in om de diepere oorzaak vast te stellen. Hoe komt het dat de tillift kapot was? Omdat er geen onderhoud was gepleegd. Waarom is er geen onderhoud gepleegd? Omdat niemand wist dat dat moest gebeuren. Hoe komt dat dat niemand wist dat dat moest gebeuren? Omdat er geen onderhoudsschema is…..
- Prioriteer: wat moet als eerste aangepakt worden?
- Zoek oplossingen en ga daarmee aan de slag.
Gewoon doen en je zult zien dat het veel duidelijkheid geeft.
Succes ermee!
Hulp nodig?
Bel of mail me!
En lees ook:
Auteur
Ine van den Munckhof
Hoe complexe zaken snel duidelijk te krijgen. Goed voorbeeld!
antwoord